RITUAL DO SANTO CONCLAVE
Palácio Apostólico - 31.01.2025
No mesmo dia em que foi celebrada a Missa pro Eligendo Romano Pontifice, em hora conveniente, realiza-se a entrada no Conclave.
Reunidos na Basílica de São Pedro, dá-se início à Procissão rumo à Capela Paulina do Palácio Apostólico.
PROCISSÃO ATÉ À CAPELA PAULINA
Os cardeais eleitores devem estar concentrados na Capela da Casa de Santa Marta, usando de vestes corais e barrete.
O presidente do conclave dá início a procissão do ingresso para a Capela Paulina, dizendo:
Pres.: Procedamus in pacem.
Os cardeais seguem então em procissão à Capela Paulina, tendo início a Procissão na Capela de Santa Marta.
A procissão caminha passando pela Praça de São Pedro e pela Sala Régia. Enquanto decorre a Procissão, pode cantar-se a Ladainha de todos os Santos.
Ao chegar à Capela Paulina os Cardeais retiram os seus barretes e reverenciam o altar, dirigindo-se às suas cadeiras.
SAUDAÇÃO
Estando todos reunidos, o Cardeal Decano ou, se estiver ausente ou legitimamente impedido, o vice-Decano, ou o Cardeal primeiro na ordem e antiguidade, inicia o rito de entrada no Conclave dizendo:
Pres.: In nomine Patris, + et Filii, et Spiritus Sancti.
℟.: Amen.
Pres.: Pax Domine sit semper vobiscum.
℟.: Et cum spíritu tuo.
EXORTAÇÃO
Em seguida, o Cardeal que preside a celebração volta-se aos presentes e diz:
Pres.: Venerabiles Fratres: postquam divina mysteria celebravimus, iam conclave ingrediemur ad Romanum Pontificem eligendum. Tota Ecclesia, nobiscum in oratione unita, instanter gratiam Spiritus Sancti invocat, ut Pastorem dignum totius Christi gregis eligamus. Dirigat Dominus gressus nostros in viam veritatis, ut, intercedente Semper Beatissima Virgine Maria, Sanctis Apostolis Petro et Paulo omnibusque Sanctis, semper faciamus quod Ei placet.
Então se forma a procissão: O crucifero carregando a Cruz e em seguida o Evangeliário, que será colocado sobre a mesa presidencial na Capela Sistina. Depois vêm os Cardeais eleitores, segundo a ordem do Colégio Cardinalício: os Diáconos, os Presbíteros e os Bispos e por último, o Cardeal Decano ou, se estiver ausente ou legitimamente impedido, o vice-Decano ou o primeiro dos Cardeais por ordem e antiguidade, com a estola dos quatro evangelistas sobre as vestes corais, acompanhado pelo Mestre das Celebrações Litúrgicas Pontifícias.
LADADINHA DE TODOS OS SANTOS
À medida que a procissão avança, os cantores e a assembleia cantam as litanias em coros alternados, nos quais são lembrados os Santos do Oriente e do Ocidente.
℣.: KYRIE, ELEISON
℟.: KYRIE, ELEISON.
℣.: CHRISTE, ELEISON
℟.: CHRISTE, ELEISON.
℣.: KYRIE, ELEISON
℟.: KYRIE, ELEISON.
℣.: PATER DE CAELIS, DEUS,
℟.: MISERERE NOBIS.
FILI, REDEMPTOR MUNDI, DEUS,
℟.: MISERERE NOBIS.
℣.: SPIRITUS SANCTE, DEUS,
℟.: MISERERE NOBIS.
℣.: SANCTA TRINITAS, UNUS DEUS,
℟.: MISERERE NOBIS.
℣.: SANCTA MARIA,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: SANCTE MICHAEL GABRIEL ET RAPHAEL,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI ANGELI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE ABRAHAM,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE IOANNES BAPTISTA,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: SANCTE IOSEPH,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI PATRIARCHAE ET PROPHETAE,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE PETRE ET PAULE,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE ANDREA,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: SANCTE IOANNES ET IACOBE,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI APOSTOLI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTA MARIA MAGDALENA,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI DISCIPULI DOMINI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE STEPHANI ET IGNATI,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: SANCTE POLYCARPE ET IUSTINE,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI MARTYRES,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTI LEO ET GREGORI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: SANCTE AMBROSI ET SANCTE AUGUSTINE,
℟.: ORA PRO NOBIS.
℣.: SANCTI BASILI ET GREGORI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: OMNES SANCTI ET SANCTAE DEI,
℟.: ORATE PRO NOBIS.
℣.: PROPITIUS ESTO, AB OMNI MALO,
℟.: LIBERA NOS DOMINE.
℣.: A MORTE PERPETUA,
℟.: LIBERA NOS DOMINE.
℣.: PER INCARNATIONIS TUAE, PER SANCTAM RESURRECTIONEM TUAM,
℟.: LIBERA NOS DOMINE.
℣.: PER REFUSIONEM SPIRITUS SANCTI,
℟.: LIBERA NOS DOMINE
℣.: UT ECCLESIAM TUAM SANCTAM REGERE ET CONSERVARE DIGNERIS,
℟.: TE ROGAMUS AUDI NOS.
℣.: UT OMNES HOMINES AD EVANGELII LUMEN PERDUCERE DIGNERIS,
℟.: TE ROGAMUS AUDI NOS.
℣.: CHRISTE AUDI NOS,
℟.: CHRISTE AUDI NOS.
℣.: CHRISTE EXAUDI NOS,
℟.: CHRISTE EXAUDI NOS.
Ao chegarem à Capela Sistina, os Cardeais ocupam cada um o seu lugar. O Livro dos Evangelhos é colocado em lugar adequado e digno, para presidir à celebração e às deliberações dos Cardeais, até à eleição do Romano Pontífice.
INVOCAÇÃO AO ESPÍRITO SANTO
Terminado o canto da Ladainha com as invocações, o Cardeal Decano ou, o presidente, de pé perto do altar, entoa o hino Veni, creátor Spíritus, solene invocação do Espírito Santo:
Pres.: VENI CREATOR SPIRITUS, MENTES TUORUM VISITA,
℟.: IMPLE SUPERNA GRATIA, QUAE TU CREASTI, PECTORA.
QUI DICERIS PARACLITUS, ALTISSIMI DONUM DEI,
FONS VIVUS, IGNIS, CARITAS,ET SPIRITALIS UNCTIO.
TU SEPTIFORMIS MUNERE, DIGITUS PATERNAE DEXTERAE,
TU RITE PROMISSUM PATRIS, SERMONE DITANS GUTTURA.
ACCENDE LUMEN SENSIBUS, INFUNDE AMOREM CORDIBUS,
INFIRMA NOSTRI CORPORIS, VIRTUTE FIRMANS PERPETI.
HOSTEM REPELLAS LONGIUS, PACEMQUE DONES PROTINUS;
DUCTORE SIC TE PRAEVIO, VITEMUS OMNE NOXIUM.
PER TE SCIAMUS DA PATREM NOSCAMUS ATQUE FILIUM;
TEQUE UTRIUSQUE SPIRITUM CREDAMUS OMNI TEMPORE.
DEO PATRI SIT GLORIA, ET FILIO, QUI A MORTUIS
SURREXIT, AC PARACLITO IN SAECULORUM SAECULA.
AMEN.
Terminado o canto, o Cardeal que preside a celebração diz:
Pres.: Oremus.
Todos rezam em silêncio por algum momento. Então o Presidente prossegue:
Pres.: Domine pater, ut ne quid ecclesia tua sentiat et protegeis, da servis tuis Spiritus intelligentiae veritatis pace tendere ad tuum et colonus erit Tecum coniunctus in munere. Per Christum Dominum nostrum.
℟.: Amen.
JURAMENTO
Terminada a oração, os Cardeais eleitores, na presença de todos os que participaram na procissão solene, pronunciarão o juramento.
O Cardeal Decano ou, se estiver ausente ou legitimamente impedido, o vice-Decano ou o primeiro dos Cardeais na ordem e antiguidade, pronunciará em voz alta a seguinte fórmula de juramento:
℣.: Nos omnes et singuli in hac electione Summi Pontificis versantes Cardinales electores promittimus, vovemus et iuramus inviolate et ad unguem Nos esse fideliter et diligenter observaturos omnia, quae continentur in Constitutione Apostolica Summi Pontificis Iacobus, quae a verbis “Universi Dominici Gregis” de sede apostolica vacante deque romani pontificis electione, data die V mensis de october anno MMXXIV. Itero promittimus, vovemus et iuramus, quicumque nostrum, Deo sic disponente, Romanus Pontifex erit electus, eum munus Petrinum Pastoris Ecclesiae universae fideliter exsecuturum esse atque spiritualia et temporalia iura libertatemque Sanctae Sedis integre ac strenue asserere atque tueri numquam esse destiturum. Praecipue autem promittimus et iuramus Nos religiosissime et quoad cunctos, sive clericos sive laicos, secretum esse servaturos de iis omnibus, quae ad electionem Romani Pontificis quomodolibet pertinent, et de iis, quae in loco electionis aguntur, scrutinium directe vel indirecte respicientibus; neque idem secretum quoquo modo violaturos sive perdurante novi Pontificis electione, sive etiam post, nisi expressa facultas ab eodem futuro Pontifice tributa sit; itemque nulli consensioni, dissensioni, aliique cuilibet intercessioni, quibus auctoritates saeculares cuiusvis ordinis et gradus, vel quivis hominum coetus vel personae singulae voluerint sese Pontificis electioni immiscere, auxilium vel favorem praestauros.
Em seguida, os Cardeais eleitores individualmente, segundo a ordem de precedência e sem barrete, prestarão juramento com a seguinte fórmula:
℣.: Et Ego N. Cardinalis N. spóndeo, vóveo ac iuro.
E colocando a mão sobre o Evangelho:
℣.: Sic me Deus ádiuvet et haec Sancta Dei Evangelia, quae manu mea Tango.
Todos os Cardeais devem prestar o juramento para que tenha início o Conclave. Quem se recusar, seja excomungado.
Quando o último dos Cardeais eleitores presta juramento, o Mestre das Celebrações Litúrgicas Pontifícias ordena:
℣.: Extra Omnes.
E fecha as portas da Capela Sistina por dentro.
Todos aqueles que não são Cardeais eleitores devem se retirar da Capela Sistina. Cabe ao vice-Decano certificar-se que não permaneceu nenhum não convidado. Qualquer não convidado que adentre na Capela Sistina durante a eleição, seja excomungado.
Os cardeais não eleitores, que tenham entrado em clausura, podem aguardar a eleição na Sala das Lágrimas ou na Sala Clementina. Estes deverão ser avisados da cor da fumaça, no final de cada escrutínio, antes, ou ao mesmo tempo, que esta for vista pelo povo, por meio do spam do cerimoniário.
INÍCIO DOS ESCRUTÍNIOS
Feito isto, o Cardeal Decano ou quem o substituir, ouvido o Colégio Eleitoral, submeter-lhes-á imediatamente os assuntos a tratar com urgência ou convidá-los-á a prosseguir com as operações eleitorais
O número de votos para que seja eleito o novo pontífice é de 2/3 (dois terços) dos votos a contar com os presentes no ato eleitoral. Quando o resultado da conta necessária para calcular os 2/3 apresentar números decimais, será arredondado para menos se a casa decimal apresentar o primeiro algarismo menor ou igual a 4 e para mais se a primeira casa decimal apresentar o primeiro algarismo maior ou igual a 5. Este cálculo é realizado para determinar o chamado 'dois terços mais um'. Normalmente utilizado quando o número de cardeais na capela não for divisível por 3.
VOTAÇÃO
Iniciam-se os escrutínios para a eleição do Romano Pontífice. Todo voto deve ser dado em pé, diante dos escrutinadores, por sussurro. Para tal, o Cardeal que votará será convocado pelo que preside o conclave, que chamará um a um, segundo a ordem que considerar mais conveniente. O cardeal eleitor sussurra seu voto ao presidente do Conclave, e ao co-Presidente, oportunamente utilizando-se da seguinte fórmula:
℣.: Testor Christuum Dominum, qui me iudicaturus est, me eum eligere, quiam secundum Deum iudico eligi debere N..
Poderão ocorrer por dia no máximo dez votações. Cada escrutínio é composto por duas votações, e este interrompe-se quando houver pontífice eleito. Não pode ocorrer outra votação no mesmo dia.
ORAÇÃO DEPOIS DAS VOTAÇÕES
Ao término de cada escrutíneo, o presidente convida todos a rezarem, dizendo:
Pres.: Oremus.
Pres.: Agimus tibi gratias, omnipotens Deus, pro universis beneficiis tuis, qui vivis et regnas in saecula saeculorum.
℟.: Amen.
E saúdam a Virgem Maria:
℟.: Sub tuum praesidium confugimus, Sancta Dei Genitrix. Nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus, sed a periculis cunctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta.
ELEIÇÃO E ACEITAÇÃO
Sendo eleito o novo pontífice, o Cardeal que preside o Conclave aproxima-se do mesmo e o indaga:
Pres.: Acceptas electionem de te canonice factam in Summum Pontficem?
O cardeal eleito, se aceitar, deve dizer:
℣.: Sic. Cape cum gratia Dominum.
Se não aceitar, dirá:
℣.: Non.
Se acontecer que o eleito venha a negar a eleição, retoma-se as votações.
Se houver eleito, todos levantam-se; o eleito é indagado pelo Cardeal Decano ou por aquele que for delegado, antes do Conclave, pelo próprio. Se o eleito dar consentimento à eleição, deve-se convocar, de imediato, o Mestre das Celebrações Litúrgicas Pontifícias e o Prefeito da Casa Pontifícia. Então, em se guida, o Decano ou Cardeal eleitor mais antigo deve perguntar ao eleito o nome pelo qual será chamado.
Pres.: Quo nomine vis vocari?
O novo pontífice responde:
Santo Padre: Vocabor N..
Após isto, o Mestre das Celebrações Litúrgicas Pontifícias, acompanhado pelo Prefeito da Casa Pontifícia, lavra a ata que comprova a eleição, o consentimento do eleito e o nome por ele assumido. E só publicará nos sites oficiais após o anúncio na Praça de São Pedro.
Uma vez aceite a eleição, possui o grau de Sucessor de Pedro e do primeiro Romano Pontífice, Romanvs Primvs, como legítimo Pontífice do Habblet Hotel.
Se o eleito não possuir o Múnus Episcopal, deve ser ordenado imediatamente na Capela Sistina pelo Decano e todo o Colégio de Cardeais. Desta, não se comunica ainda a eleição ao povo. Uma vez ordenado, possui na sua plenitude o carácter de Bispo e já deve ser então anunciado ao povo o novo Pontífice.
SAUDAÇÃO AO NOVO PONTÍFICE
O Pontífice senta-se à Cátedra, sem sólideu. Todos os demais cardeais também depõe os seus.
Em seguida, o Decano do Colégio Cardinalício ou, se estiver ausente ou legitimamente impedido, o vice-Decano e o primeiro dos Cardeais Bispos, saúda o Romano Pontífice com as seguintes palavras:
℣.: Santo Padre, nesta hora solene em que, por um plano arcano da Providência divina, foste eleito para a Cátedra de Pedro, antes de elevar nossas orações unânimes a Deus e agradecer-lhe pela sua eleição juntamente com a bem-aventurada Sempre Virgem Maria, Mãe de Deus e de todos os Santos, vale a pena lembrar as palavras com que nosso Senhor Jesus Cristo prometido a Pedro e seus sucessores a primazia do ministério apostólico e do amor.
EVANGELHO
O Sumo Pontífice sobe; todos se levantam e o primeiro dos Cardeais Diáconos proclama o texto do Evangelho:
℣.: Dominus vobiscum.
℟.: Et cum spiritu tuo.
℣.: Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum.
E, enquanto isso, faz o sinal da cruz sobre o livro e, depois, sobre si mesmo, na fronte, na boca e no peito.
℟.: Gloria tibi, Domine.
℣.: Naquele tempo, Jesus foi à região de Cesareia de Filipe e ali perguntou aos seus discípulos: “Quem dizem os homens ser o Filho do Homem?” Eles responderam: “Alguns dizem que é João Batista; outros que é Elias; outros ainda, que é Jeremias ou algum dos profetas”. Então Jesus lhes perguntou: “E vós, quem dizeis que eu sou?” Simão Pedro respondeu: “Tu és o Messias, o Filho do Deus vivo”. Respondendo, Jesus lhe disse: “Feliz és tu, Simão, filho de Jonas, porque não foi um ser humano que te revelou isso, mas o meu Pai que está no céu. Por isso eu te digo que tu és Pedro, e sobre esta pedra construirei a minha Igreja, e o poder do inferno nunca poderá vencê-la. Eu te darei as chaves do Reino dos Céus: tudo o que tu ligares na terra será ligado nos céus; tudo o que tu desligares na terra será desligado nos céus”.
℣.: Verbum Domini.
℟.: Laus tibi, Christe.
O primeiro dos Cardeais Presbíteros reza a oração pelo Sumo Pontífice:
℣.: Oremus.
℣.: Deus, qui providentiae tuae consilio super beatum Petrum, ceteris Apostolis praepositum, Ecclesiam tuam aedificari voluisti, respice propitius ad Papam nostrum N., et concede, ut, quem Petri constituisti successorem, populo tuo visibile sit unitatis fidei et communionis principium et fundamentum. Per Dominum nostrum Iesum Christum, Filium tuum, in unitate Spiritus Sancti Spiritus, per omnia saecula saeculorum.
℟.: Amen.
Os Cardeais eleitores, segundo a ordem de precedência, dirigem-se ao recém-eleito Sumo Pontífice para lhe prestar o ato de respeito e obediência.
TE DEUM
Então, canta-se o hino Te Deum.
TE DEUM LAUDAMUS: TE DOMINUM CONFITEMUR.
TE ÆTERNUM PATREM OMNIS TERRA VENERATUR.
TIBI OMNES ANGELI; TIBI CÆLI ET UNIVERSÆ POTESTATES;
TIBI CHERUBIM ET SERAPHIM INCESSABILI VOCE PROCLAMANT:
SANCTUS, SANCTUS, SANCTUS, DOMINUS DEUS SABAOTH.
PLENI SUNT CÆLI ET TERRA MAIESTATIS GLORIÆ TUÆ
TE GLORIOSUS APOSTOLORUM CHORUS,
TE PROPHETARUM LAUDABILIS NUMERUS,
TE MARTYRUM CANDIDATUS LAUDAT EXERCITUS.
TE PER ORBEM TERRARUM SANCTA CONFITETUR ECCLESIA,
PATREM IMMENSÆ MAIESTATIS:
VENERANDUM TUUM VERUM ET UNICUM FILIUM;
SANCTUM QUOQUE PARACLITUM SPIRITUM.
TU REX GLORIAE, CHRISTE.
TU PATRIS SEMPITERNUS ES FILIUS.
TU AD LIBERANDUM SUSCEPTURUS HOMINEM,
NON HORRUISTI VIRGINIS UTERUM.
TU, DEVICTO MORTIS ACULEO,
APERUISTI CREDENTIBUS REGNA CAELORUM.
TU AD DEXTERAM DEI SEDES, IN GLORIA PATRIS.
IUDEX CREDERIS ESSE VENTURUS.
TE ERGO QUAESUMUS, TUIS FAMULIS SUBVENI:
QUOS PRETIOSO SANGUINE REDEMISTI.
AETERNA FAC CUM SANCTIS TUIS IN GLORIA NUMERARI.
ANÚNCIO
Terminado o Te Deum, ou durante o mesmo, procede-se o anúncio na sacada da Basílica de São Pedro, por parte unicamente do Cardeal Proto-Diácono, ou, em sua ausência, de outro Cardeal-Diácono, segundo a hierarquia interna desta ordem. O Cardeal Proto-Diácono acompanhado de um cerimoniário vai até a sacada central da Basílica de São Pedro, onde pronuncia o “Habemus Papam”.
℣.: Annuntio vobis gaudium magnum;
HABEMUS PAPAM!
Eminentissimum ac reverendissimum dominum,
dominum N..
Sanctae Romanae Ecclesiae, Cardinalem N..
qui sibi nomen imposuit N..
dominum N..
Sanctae Romanae Ecclesiae, Cardinalem N..
qui sibi nomen imposuit N..
Então, o Pontífice é vestido as suas próprias vestes na Sacristia com a ajuda do Mestre das Celebrações Litúrgicas Pontifícias.
BÊNÇÃO URBI ET ORBI
Pouco depois, o próprio Romano Pontífice, precedido pela Cruz, acompanhado pelos Cardeais que estão em primeiro lugar na Ordem dos Bispos, Presbíteros e Diáconos, dirige-se à varanda externa da Basílica Vaticana e de lá saúda o povo e comunica o Bênção Apostólica Urbi et Orbi.
Santo Padre: Dominus Vobiscum.
℟.: Et cum spiritu tuo.
Santo Padre: Sancti Apostoli Petrus et Paulus: de quorum potestate et auctoritate confidimus ipsi intercedant pro nobis ad Dominum.
℟.: Amen.
Santo Padre: Precibus et meritis beatæ Mariae semper Virginis, beati Michaelis Archangeli, beati Ioannis Baptistæ, et sanctorum Apostolorum Petri et Pauli et omnium Sanctorum misereatur vestri omnipotens Deus; et dimissis omnibus peccatis vestris, perducat vos Iesus Christus ad vitam æternam.
℟.: Amen.
Santo Padre: Indulgentiam, absolutionem et remissionem omnium peccatorum vestrorum, spatium verae et fructuosae poenitentiæ, cor semper penitens, et emendationem vitae, gratiam et consolationem Sancti Spiritus; et finalem perseverantiam in bonis operibus tribuat vobis omnipotens et misericors Dominus.
℟.: Amen.
Santo Padre: Et benedictio Dei omnipotentis, Patris + et Filii + et Spiritus + Sancti descendat super vos et maneat semper.
℟.: Amen.